Hindistan, dünyanın en eski medeniyetlerinden birine ev sahipliği yapmış, çok dinli ve çok kültürlü bir ülkedir. Hindistan’da pek çok farklı dini inanç ve pratiğin var olması, ülkenin tarihsel, kültürel ve toplumsal çeşitliliğiyle doğrudan ilişkilidir. Bu çeşitlilik, Hindistan’ın dini yaşamını şekillendiren en temel unsurlardan biridir. Hindistan’daki dinler, hem kökenleri hem de tarihleri bakımından birbirinden farklı olsa da birbirlerine çok yakın olan bazı unsurları da barındırır. Bu yazıda, Hindistan’da var olan başlıca dinleri ve bu dinlerin özelliklerini detaylı bir şekilde ele alacağım.
1. Hinduizm
Hinduizm, Hindistan’ın en eski dini ve dünyadaki en büyük üçüncü dinidir. Hinduizm, Hindistan’ın kültürel ve dini yaşamını derinden şekillendirmiştir ve yaklaşık 1 milyar takipçisiyle dünyadaki en büyük üçüncü dindir. Hinduizm, tek bir kurucuya, kutsal kitaba veya tek bir dini öğretiye dayanmaz; daha çok çoktanrılı, çeşitli felsefi okulların, ritüellerin ve inançların birleşimidir. Hinduizm’in temel inançları şunlardır:
- Karma: Her eylemin bir sonucu olduğu ve bu sonuçların insanın gelecekteki yaşamını etkilediği inancı.
- Samsara: Yeniden doğuş döngüsü, ölümden sonra ruhun bir bedenden diğerine geçmesidir.
- Moksha: Sonsuz yeniden doğuş döngüsünden kurtulma, ruhun nihai özgürlüğe ulaşmasıdır.
- Brahman: Tüm evrenin özüdür ve her şeyin kaynağıdır. Brahman, sonsuz, şekilsiz, değişmeyen bir gerçekliktir.
- Tanrılar: Hinduizm, çoktanrılı bir din olup, tanrıların farklı biçim ve isimlerde tapıldığı bir inanç sistemine sahiptir. En bilinen tanrılar arasında Brahma (yaratıcı), Vishnu (koruyucu), Shiva (yıkıcı) ve Devi (kadın tanrısı) yer alır.
Hinduizm, farklı mezhepler ve ritüel pratikler içerir. Tanrıların tapınılmasından yoga ve meditasyona kadar birçok farklı yol ve uygulama mevcuttur.
2. İslam
İslam, Hindistan’da çok sayıda inananı olan bir diğer büyük dindir. İslam, Hindistan’a 7. yüzyılda Arap tüccarları ve fetihleri yoluyla gelmiştir. Hindistan’daki Müslüman nüfusu, dünyadaki en büyük Müslüman nüfuslardan biridir. İslam’ın temel inançları şu şekildedir:
- Tevhid: Allah’ın birliği inancı, Allah’tan başka ilah olmadığına inanılır.
- Peygamberlik: İslam’a göre, son peygamber Muhammed’dir ve onun öğretileri Kuran’da yer alır.
- Kuran: İslam’ın kutsal kitabıdır ve Allah’ın vahiy yoluyla Muhammed’e gönderdiği son mesajı içerir.
- Beş Şart: İslam’ın beş temel şartı vardır: İman getirmek, namaz kılmak, oruç tutmak, zekat vermek ve hac yapmak.
Hindistan’daki Müslüman toplulukları, genellikle Sunni ve Şii mezheplerine ayrılır, ancak Sufizm gibi mistik akımlar da yaygındır. Hindistan’da İslam, özellikle kuzey ve batı bölgelerinde, örneğin Uttar Pradesh, Bihar, Kashmir ve Gujarat gibi yerlerde yaygındır.
3. Hristiyanlık
Hristiyanlık, Hindistan’a ilk olarak 1. yüzyılda, Aziz Tomas’ın Hindistan’a gelmesiyle yayılmaya başlamıştır. Hindistan’da yaklaşık 30 milyon Hristiyan bulunmaktadır. Hindistan’daki Hristiyanlar, çoğunlukla Katolik, Protestan ve Ortodoks mezheplerine ayrılır. Hristiyanlık, Hinduizm ve İslam gibi diğer dinlerle birlikte, Hindistan’daki kültürel ve dini çeşitliliği arttırmıştır. Hristiyanlığın Hindistan’da en yaygın olduğu bölgeler güneydeki Kerala, Goa ve doğuda Bengal Körfezi’ne yakın kıyı bölgeleridir.
Hristiyanlıkta temel inançlar şunlardır:
- Tanrı’nın birliği: Tanrı, Baba, Oğul (İsa Mesih) ve Kutsal Ruh’tan oluşan Üçlü Birlik içinde varlık bulur.
- İsa’nın Öğretileri: Hristiyanlar, İsa’nın Tanrı’nın oğlu olduğuna ve insanları günahlarından kurtarmak için çarmıha gerildiğine inanırlar.
- Kurtuluş: Hristiyanlık, insanın Tanrı’yla barış yapması ve sonsuz hayata kavuşması için İsa Mesih’e inanmayı ve O’na iman etmeyi öğütler.
4. Sihizm
Sihizm, 15. yüzyılda Hindistan’ın kuzeyinde, özellikle Punjab bölgesinde ortaya çıkmış bir dindir. Sihizm, Guru Nanak tarafından kuruldu ve bugüne kadar önemli bir dini gelenek haline geldi. Sihizm, Hinduizm’in bazı öğretilerini benimsemiş olmasına rağmen, aynı zamanda farklı ve kendine özgü inançlara sahiptir.
Sihizmin temel inançları şunlardır:
- Tek Tanrı İnancı: Sihizm, tek bir Tanrı’ya inanır ve bu Tanrı evrende her şeyin yaratıcısıdır.
- Eşitlik: Tüm insanlar eşittir ve kast sistemi gibi toplumsal ayrımlar reddedilir.
- Guru Öğretileri: Sihler, Guru Nanak ve onu izleyen 9 Guru’nun öğretilerine uyarlar. Sihlerin kutsal kitabı Guru Granth Sahib’dir.
- Sevgi ve Hizmet: Sihizm, topluma hizmet etmeyi, sevgiyle yaşamanın ve başkalarına yardım etmenin önemini vurgular.
5. Budizm
Budizm, Hindistan’da MÖ 6. yüzyılda Siddhartha Gautama (Buda) tarafından kuruldu. Budizm, başlangıçta Hindistan’da hızla yayıldı, ancak zamanla daha çok Asya’nın diğer bölgelerine (Çin, Japonya, Güneydoğu Asya) yayıldı. Hindistan’daki Budist nüfus, zamanla azalmış olsa da, özellikle Bihar ve Uttar Pradesh gibi bölgelerde Budist inanç ve tapınaklarına rastlanabilir.
Budizmin temel öğretileri şunlardır:
- Dört Yüce Gerçek: İnsanların acı çekmesinin sebeplerini anlamak ve bu acıyı sona erdirmek mümkündür.
- Dukkha (acının varlığı),
- Samudaya (acının nedenleri),
- Nirodha (acının sona ermesi),
- Magga (acıyı sona erdiren sekiz yol).
- Sekiz Katlı Yol: Aydınlanmaya ulaşmak için uygulanması gereken bir yaşam yolu: doğru anlayış, doğru amaç, doğru konuşma, doğru davranış, doğru yaşam biçimi, doğru çaba, doğru dikkat ve doğru meditasyon.
6. Jainizm
Jainizm, Hinduizm ve Budizm ile benzer bir kökene sahip, ancak kendi benzersiz öğretilerine sahip bir dindir. Jainizm, Hindistan’da MÖ 6. yüzyılda Mahavira tarafından kuruldu. Jainizm, ahimsa (şiddetsizlik), tapınma ve arınma üzerine yoğunlaşan bir dindir.
Jainizmin temel öğretileri şunlardır:
- Ahimsa: Şiddet ve zararın her türlü şeklinin reddedilmesi.
- Amanlık: Tüm canlıların değerli olduğu ve onlara zarar vermekten kaçınılması gerektiği inancı.
- Ruhsal Arınma: Jainler, ruhsal arınmayı ve evrensel gerçekleri anlamayı hedeflerler.
7. Diğer Dinler
Hindistan’da ayrıca daha az yaygın olan pek çok dini inanç ve mezhep de vardır. Bunlar arasında Zerdüştlük (Parsis), Yahudilik ve Bahailik gibi dinler yer almaktadır.
Hindistan, dünyanın en çeşitli dini inançlarının ve uygulamalarının beşiği olarak, çoktanrılı inançlardan monoteist dinlere kadar geniş bir yelpazeyi kapsar: Hinduizm, İslam, Hristiyanlık, Sihizm, Bud.